Wydawca treści
Użytkowanie lasu
Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.
Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.
O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.
Pozyskane drewno pochodzi z:
- cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
- cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
- cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.
Nadleśnictwo Karwin prowadzi gospodarkę leśną na powierzchni blisko 23,5 tys. hektarów. Całość zadań gospodarczych, w tym związanych z pozyskiwaniem użytków z lasu została określona dla Nadleśnictwa w Planie Urządzania Lasu na okres 2015-2024. Dokument ten określił maksymalną ilość drewna, przeznaczoną do pozyskania w naszej jednostce, na niecałe 1 160 000 m3 grubizny w przeciągu 10 lat, tj. średnio około 116 tys m3 grubizny rocznie. W tym roku Nadleśnictwo Karwin planuje pozyskać blisko 58 tys. m3 w cięciach rębnych i ok. 59 tys. m3 w użytkowaniu przedrębnym. Część masy pozyskiwanej w ciągu roku przez Nadleśnictwo Karwin pochodzi z tzw. cięć przygodnych, wynikających z wystąpienia klęsk żywiołowych. Ostatnie takie zdarzenie miało miejsce w 2015 roku, kiedy to huraganowy wiatr przewrócił lub połamał ponad 25 tys. m3 drewna.
W związku z faktem, że prawie 95 % lasów naszej jednostki to drzewostany z sosną zwyczajną jako gatunkiem panującym, pozyskiwany surowiec pochodzi w przeważającej ilości z drzew tego właśnie gatunku. Z pozostałych gatunków iglastych pozyskujemy jeszcze, w stosunkowo niewielkich ilościach – surowiec świerkowy, modrzewiowy i daglezjowy, natomiast z gatunków liściastych – przede wszystkim surowiec brzozowy, olchowy, dębowy i bukowy oraz marginalnie surowiec osikowy, topolowy, grabowy, jesionowy, akacjowy i klonowy.
Całość drewna pozyskiwana w Nadleśnictwie Karwin pochodzi z lasów zarządzanych wg. zasad prawidłowej gospodarki leśnej, co potwierdzają posiadane przez naszą jednostkę certyfikaty FSC i PEFC.
Nasz surowiec drzewny trafia głównie do przedsiębiorstw zajmujących się dalszym jego przerobem: tartaków, zakładów przemysłu celulozowo-papierniczego, fabryk mebli oraz mniejszych zakładów stolarskich i powstaje z niego szeroka gama produktów: od papieru i różnego typu płyt drewnopochodnych, przez więźbę dachową, elementy budowlane, podłogi drewniane, aż po meble i galanterię ogrodową.Nie do przecenienia jest również opałowa wartość drewna, dlatego znaczna część surowca pozyskiwana w ciągu roku przez Nadleśnictwo Karwin kupowana jest przez nabywców indywidualnych na potrzeby gospodarstw domowych, a także trafia do elektrowni, w których wykorzystuje się je jako odnawialne źródło do produkcji energii elektrycznej.
Użytkowanie lasu to nie tylko pozyskanie drewna. Las oferuje nam również cały szereg tzw. użytków ubocznych, wśród których szczególne znaczenie mają owoce runa leśnego. Nadleśnictwo Karwin, będąc częścią Puszczy Noteckiej słynie przede wszystkim z bogatych w grzyby borów sosnowych, jakkolwiek odnajdą się tu również amatorzy zbierania jagód, borówek i jeżyn.
ZAPRASZAMY DO LASU!
Najnowsze aktualności
Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych
Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska
Okres realizacji: 2016-2023 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)
Cel projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych.
Cele uzupełniające:
• odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
• ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.
Podejmowane działania były ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
W ramach projektu realizowane zostały inwestycje związane z:
• budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
• budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
• adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
• przeciwdziałaniem nadmiernej erozji wodnej – np. poprzez zabezpieczanie brzegów i stoków;
• przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).
O oddziaływaniu obiektów retencyjnych decyduje nie ich wielkość, ale liczba urządzeń w zlewni, co przekłada się na ich efektywność na dużą skalę. Budowane były w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji z zastosowaniem materiałów naturalnych. Ponieważ obiekty te spełniają głównie funkcje ekologiczne – z założenia są przyjazne dla środowiska. Wszystkie projektowane budowle zostały dostosowane do lokalnych warunków przyrodniczo-krajobrazowych, w tym w taki sposób, aby umożliwić swobodne przemieszczanie się organizmów wodnych.
Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych"
Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt
Efekty
Za najistotniejszy, mierzalny efekt projektu uznano przede wszystkim retencjonowanie wody. Nie mniej ważny jest również wpływ małej retencji na ochronę przyrody: zbiorniki powstałe w ramach projektu nie tylko przyczyniają się do poprawy bilansu wodnego i uwilgotnienia siedlisk leśnych, lecz także stały się ważną ostoją wodnej fauny i flory, służą jako wodopoje dla leśnych zwierząt i pełnią funkcje biofiltrów.
Osiągnięte wskaźniki:
- objętość retencjonowanej wody: 2 544 674,61 mln m³
- pojemność obiektów małej retencji: 3 985 194,74 mln m³
- liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 349 szt.
Wartość projektu
Całkowity koszt realizacji projektu: 246 495 660,08 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 191 222 163 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 162 538 838,55 zł