Asset Publisher Asset Publisher

Biegi na orientację

Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.

O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.

Historia z armią w tle

Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina  cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans  orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.

Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.

Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.

O co w tym chodzi?

W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych  używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej  różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.

Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.

Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.

Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z  punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.

Naturalnie w lesie

Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.

Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.

Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek,  Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
 


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Leśny kompleks promocyjny puszcza notecka

Leśny kompleks promocyjny puszcza notecka

Leśny Kompleks Promocyjny (LKP) ,,Puszcza Notecka" utworzony został Zarządzeniem Nr 62 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 października 2004r. i obejmuje obszar Puszczy Noteckiej o łącznej powierzchni 137229 ha.

W jego skład, zgodnie z Zarządzeniem nr 25 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie zmian terytorialnych Leśnego Kompleksu Promocyjnego ,,Puszcza Notecka", wchodzą lasy nadleśnictw: Karwin, Międzychód i Skwierzyna z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Szczecinie o pow. 46078 ha, Nadleśnictwa Potrzebowice, Wronki i Krucz z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile o pow. 56116 ha oraz Nadleśnictwa Sieraków i Oborniki z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu o pow. 35035 ha. 

        LKP obejmuje duży kompleks leśny o bardzo ubogim składzie gatunkowym, z dominującą sosną zwyczajną (95%). Z innych gatunków lasotwórczych występuje tutaj brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy i bezszypułkowy, olsza czarna, świerk i buk, głównie w drzewostanach na obrzeżu Puszczy w rejonie jezior międzychodzko-sierakowskich oraz Drezdenka. Występująca na wydmach śródlądowych sosna, o powolnym przyroście, znana jest z wysokiej jakości drobnosłoistego drewna. O składzie gatunkowym Puszczy Noteckiej decyduje wysoki, bo aż 81,5% udział siedliska boru świeżego oraz 11% boru mieszanego świeżego. 

        Ubogi charakter siedlisk sprawia, że puszczańskie bory są podatne na negatywne oddziaływanie różnych czynników. Do najgroźniejszych należą tutaj okresowo pojawiające się w formie gradacyjnej owady z grupy szkodników pierwotnych: brudnica mniszka, strzygonia choinówka, barczatka sosnówka, poproch cetyniak oraz boreczniki sosnowe. Żery strzygoni choinówki w latach 1923-1924 spowodowały zniszczenie ok. 60 000 - 70 000 ha drzewostanów. Dominujący udział borów sosnowych na ubogich siedliskach sprawia, że Puszcza Notecka jest szczególnie podatna na zagrożenia pożarowe o stosunkowo niska ilość opadów atmosferycznych przyczynia się do powstawania zjawiska suszy oraz związanych z nią szkód w uprawach leśnych.

 Najcenniejsze wartości przyrodnicze w Puszczy Noteckiej, na terenie nadleśnictw Karwin i Międzychód, chronione są m.in. poprzez utworzenie:

  •  6 rezerwatów przyrody  - 162 ha (Nadleśnictwo Karwin – Czaplenice, Czaplisko, Lubiatowskie Uroczyska, Łabędziniec, Goszczanowskie Źródliska im. prof. Ludwika Lopnickiego; Nadleśnictwo Międzychód – Bagno Leszczyny);
  • 1 zespół przyrodniczo krajobrazowy „Drezdeneckie Uroczyska" – 83,65 ha  (Nadleśnictwo Karwin);
  • 31 użytków ekologicznych o łącznej pow. 152,28 ha
    Nadleśnictwo Karwin: 25 (132,21 ha), Nadleśnictwo Międzychód: 6 (20,07 ha);
  • 4 obszary chronionego krajobrazu: Pojezierze Puszczy Noteckiej, Dolina Warty i Notecki (Nadleśnictwo Karwin) oraz Międzychód i Gorzycko (Nadleśnictwo Międzychód)
  • 64 pomniki przyrody, w tym:
    Nadleśnictwo Karwin – 14 szt., Nadleśnictwo Międzychód – 50 szt.
  • 2 obszary Natura 2000 z dyrektywy ptasiej: Puszcza Notecka i Dolina Dolnej Noteci;
  • 4 obszary Natura 2000 z dyrektywy siedliskowej:  Bory Chrobotkowe Puszczy Noteckiej, Jeziora Gościmskie, Ujście Noteci, Ostoja Międzychodzko-Sierakowska.

            Liczne gatunki roślin, grzybów i zwierząt objęte zostały prawną ochroną gatunkową. Powstałe formy prawnej ochrony przyrody reprezentują najcenniejsze fragmenty Puszczy Noteckiej z całym bogactwem flory, z licznymi gatunkami roślin prawnie chronionych oraz fauny z bielikiem i rybołowem, kanią rudą i czarną oraz innymi gatunkami ptaków prawnie chronionych. Z ssaków coraz liczniejszy jest bóbr oraz wydra; odnotowuje się obecność  wilk. Z płazów i gadów można tutaj spotkać żmiję zygzakowatą i gniewosza plamistego, ropuchy i żaby a w wodach śródleśnych zbiorników traszkę grzebieniastą.

       Puszcza Notecka, pomimo swojego jednorodnego charakteru, może dostarczyć licznych wrażeń estetycznych i krajobrazowych. Możliwości takich doznań stwarzają wyznaczone (granicach Nadleśnictw Karwin i Międzychód)  szlaki piesze, rowerowe oraz szlaki wodne. Spełnianie przez lasy wielu funkcji określonych dla LKP „Puszcza Notecka" umożliwiają przyjęte zasady prowadzenia gospodarki leśnej. Zasadniczym celem jest hodowla różnogatunkowych i różnowiekowych drzewostanów, dostosowanych do istniejących siedlisk leśnych, przy zachowaniu istniejącej bioróżnorodności oraz podejmowanie działań zmierzających do odtworzenia naturalnych biocenoz leśnych i nieleśnych.

Przy LKP „Puszcza Notecka" działa Rada Naukowo-Społeczna, złożona z przedstawicieli środowisk naukowych, samorządów, instytucji i organizacji społecznych, ekologicznych, firm zaangażowanych w działalność na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego, przemysłu drzewnego, oświaty, mediów. Jako organ doradczy Dyrektorów RDLP w Szczecinie, Szczecinku i Pile służy pomocą w planowaniu i podejmowaniu działań mających istotne znaczenie dla funkcjonowania LKP.

        Promocja racjonalnej i zrównoważonej gospodarki leśnej to jedno z głównych zadań prowadzonej edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa. Do najciekawszych inicjatyw o charakterze edukacyjnym, które w ostatnich latach wspólnie zorganizowały jednostki należące do Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Puszcza Notecka" warto zaliczyć:

1. Cykliczny Leśny Rajd Hulajnogowy w Grotowie (Nadleśnictwo Karwin i Nadleśnictwo Międzychód).

2. Cykliczne rajd rowerowe "Na Szagę przez Puszczę" (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).

3. Cykliczne edycje Konkursy Przyrodniczo-Sportowego (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).

4.Webinar online "Puszcza Notecka - miejsce dobrego samopoczucia" (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).

5. Wydanie mapy anologowej Puszczy Noteckiej (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).

6. Sporządzenie aplikacji mobilnej "Puszcza Notecka" (wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka).

7. Cykliczne wydarzenie plenerowe "Święto Podgrzybka".

W materiałach na dole strony znajduje się Jednolity Program Ochronno Gospodarczy Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka, stworzony wspólnie przez wszystkie jednostki organizacyjne Lasów Państwowych wchodzące w skład LKP. Dokument szeroko opisuje cele gospodarcze, ochronne i społeczne realizowane w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej w obszarze Puszczy Noteckiej.